สรรเสริญพระพุทธคุณ

การสร้างบารมีของพระสัมมาสัมพุทธเจ้างดงามทั้งเบื้องต้น ท่ามกลางและเบื้องปลาย พระสัมมาสัมพุทธเจ้าทรงเป็นต้นแบบที่สมบูรณ์ที่สุดของมนุษย์และเทวดาทั้งหลายตลอดทั่วทั้งภพสาม

การบังเกิดขึ้นของพระสัมมาสัมพุทธเจ้า ย่อมยังตลอดภพสามให้สว่างไสว ดับความเร่าร้อนของกิเลส ทำให้สรรพสัตว์ทั้งหลายมีหนทางพ้นจากทุกข์ภัยในวัฏสงสาร

การแสดงธรรมของพระองค์ เสมือนบุคคลหงายของที่คว่ำ เปิดของที่ปิด หรือบอกหนทางแก่คนหลงทาง ประดุจส่องประทีปในที่มืด เพื่อให้คนที่มีตาดีได้มองเห็น

พระองค์ทรงเป็นผู้ห่างไกลจากกิเลส หรือพ้นจากกิเลสแล้ว เพราะทรงกำจัดเสียซึ่งกิเลสทั้งหลาย

พระองค์บริสุทธิ์ผุดผ่องประดุจแท่งทองชมพูนุช หรืออีกนัยหนึ่งว่าใสประดุจดวงแก้ว อันประมาณค่ามิได้

เป็นผู้ตรัสรู้ด้วยพระองค์เองโดยชอบ หมายถึงทั้งรู้ ทั้งเห็นอย่างถูกต้อง โดยอาศัยธรรมจักษุและญาณทัศนะ ซึ่งสิ่งทั้งหลายที่พระองค์รู้เห็นนั้นก็ตรงไปตามความเป็นจริง ไม่ใช่ว่าคาดคะเนหรือว่าอนุมานเอา

พระองค์ทรงเป็นผู้ถึงพร้อมด้วยวิชชาและจรณะ หมายถึงรู้สิ่งที่กำจัดความมืดคืออวิชชา และทรงมีศีลาจารวัตรที่งดงาม

สุคโต ทรงเป็นผู้เสด็จไปดีแล้ว หมายถึง เสด็จไปสู่พระนิพพาน และเมื่อพระพุทธองค์ผู้ประพฤติดีทั้งกาย วาจา ใจ อย่างสม่ำเสมอมานับภพนับชาติไม่ถ้วน เมื่อเสด็จไปถึงที่ใด ย่อมยังสรรพสัตว์ทั้งหลายให้เกิดความชุ่มเย็นด้วยพระบุญญาบารมีของพระองค์

คำว่า สุคโต ใช้กับพระสัมมาสัมพุทธเจ้าเพราะพระองค์เสด็จไปดีอย่างถาวร ซึ่งแตกต่างจากมนุษย์จะใช้คำว่า สุคติ คือ ไปดีแบบชั่วคราว เพราะยังต้องเวียนว่ายตายเกิดในวัฏสงสาร

ทรงรู้แจ้งโลก หมายถึง ทรงรู้ทุกสิ่งทุกอย่างที่อยู่ในภพสาม นอกภพก็รู้ นิพพาน ภพสาม โลกกันตร์ รู้หมดเลย ทั้งรู้ทั้งเห็นด้วยสัพพัญญุตญาณ ด้วยธรรมจักษุและด้วยญาณทัศนะ แทงตลอดทั้งขันธโลก สัตวโลก โอกาสโลก แทงตลอดหมดเลยตั้งแต่จิตใจมนุษย์ ขันธ์ ๕ สิ่งแวดล้อมออกไป ประกอบเหตุอย่างนี้จะไปเป็นผลอย่างไร เจอผลอย่างนี้มาจากประกอบเหตุอย่างไร เรื่องเหตุเรื่องผลพระองค์แทงตลอดหมด ไม่ว่าจะเป็นเรื่องราวอะไรก็ตาม พระองค์ทรงรู้เห็นหมดทุกเรื่องที่ปรารถนาจะรู้ด้วยสัพพัญญุตญาณ

บางท่านมีคำถามว่า พระองค์สร้างจรวดได้ไหม แค่ไปส่องดูก็รู้แล้ว ทั้งรู้ทั้งเห็นถึงวิธีการอะไรทุกอย่างหมด แต่ความรู้นี้ไม่เกิดประโยชน์ จะไปถึงไหนกิเลสตัวเดิมก็ยังติดตัวไป เพราะฉะนั้นพระองค์รู้แต่ไม่ทำแล้วก็ไม่สอนใครด้วย เพราะมันไม่เกิดประโยชน์ ไม่ใช่หนทางดับทุกข์

พระพุทธเจ้าทรงเปรียบเสมือนสารถีผู้ฝึกสอนคนเป็นอย่างดี จะหาผู้อื่นเสมอเหมือนมิได้ ครูบาอาจารย์ตามสถาบันการศึกษาต่าง ๆ สอนยังติดอยู่ในภพ สอนแต่เรื่องวิชาชีพ แต่พระองค์สอนวิชชาชีวิตให้บรรลุมรรคผลนิพพานได้ หลุดจากกิเลสอาสวะได้ พ้นจากสังสารวัฏได้ ซึ่งไม่มีใครสอนได้อย่างพระองค์ เพราะทรงทราบว่าชีวิตในสังสารวัฏขึ้นอยู่กับบุญและบาปเท่านั้น ถ้ายังไม่พ้นตรงนี้ก็ยังตกอยู่ภายใต้กฎแห่งกรรม

ทรงเป็นพระบรมครูของมนุษย์และเทวดาทั้งหลาย ก็ยังไม่เคยเห็นศาสดาใดเป็นครูของเทวดา มีแต่อ้อนวอนเทวดา มีแต่มีเทวดาเป็นครู แต่พระองค์ทรงสอนมนุษย์และเทวดา ตลอดกระทั่งถึงพรหม โดยการแสดงธรรมสั่งสอน ให้กับพุทธบริษัททั้ง ๔ แล้วก็แก้ปัญหาให้กับเหล่าเทวดาในยามเที่ยงคืนทุกวัน

คำว่า เทวดา ในที่นี้ไม่ใช่หมายถึง สมมุติเทวดาคือพระราชาหรือผู้ปกครองประเทศเท่านั้น หากแต่หมายถึงเทวดาจริง ๆ ที่มีรัศมีโอภาส เสด็จลงมาจากสวรรค์ชั้นต่าง ๆ มายืนอยู่ ณ ที่ควรส่วนข้างหนึ่ง เพื่อมาซักถามปัญหาพระองค์ เพราะเทวดาก็ใช่ว่าจะรู้เรื่องราวไปทั้งหมด เพราะเทวดาก็คืออดีตมนุษย์ แล้วก็ยังมีกิเลสอาสวะอยู่ คือยังมีเครื่องบดบังดวงตา การเห็นแจ้งและรู้แจ้ง เพราะทิพยจักษุจะไปแทงตลอดในธรรมทั้งปวงไม่ได้ต้องธรรมจักษุ

ทรงเป็นผู้เบิกบานเปรียบดอกปทุมชาติ ที่เปรียบกับดอกปทุมชาติ เพราะมนุษย์เคยเห็นแค่ดอกปทุมชาติ ถ้าอุปมาอย่างนี้เขาเห็นชัด แต่ถ้าบอกเบิกบานเหมือนดอกไม้บนสวรรค์มนุษย์ไม่เห็นก็จะไม่เข้าใจ เนื่องจากพระพุทธองค์ทรงสมความปรารถนาที่ทรงตั้งปณิธาน บำเพ็ญบารมีมานับภพนับชาติไม่ถ้วน เพื่อที่จะได้มาเป็นพระสัมมาสัมพุทธเจ้า

ทรงเป็นผู้จำแนกธรรมทั้งหลาย คือ กำหนดหัวข้อธรรมเป็นหัวข้อเรียงไปตามลำดับซึ่งไม่ใช่ง่าย เช่น สูตรแห่งความสำเร็จมี ๔ ประการ คือ ฉันทะ วิริยะ จิตตะ วิมังสา ทำไมพระองค์จำแนกได้ เพราะพระองค์ไปเห็นมาด้วยภาวนามยปัญญา เห็นเรียงเป็นข้อ ๆ และจะต้องเริ่มต้นด้วยฉันทะ มีใจรักที่จะทำพระนิพพานให้แจ้ง แล้ว วิริยะ ทำความเพียร จิตตะ ใจต้องจดจ่อ วิมังสา หมั่นสังเกตพิจารณาดูว่า มีข้อบกพร่องอย่างไร แล้วก็จะพบวิธีแห่งการแก้ไขแล้วพบช่องทางแห่งความสำเร็จ

จะมีเป็นข้อ ๆ นะ ๑. ฉันทะ ๒. วิริยะ ๓.จิตตะ ๔ วิมังสา จะเป็นดวงธรรมอยู่ในดวงธรรม ในแต่ละดวงมีลักษณะไม่เหมือนกัน ฉันทะดวงหนึ่ง วิริยะดวงหนึ่ง จิตตะดวงหนึ่ง วิมังสาอีกดวงหนึ่ง พอเข้าไปถึงดวงฉันทะ จะรู้เลยว่า รสชาติฉันทะเป็นอย่างนี้ มีลักษณะอย่างนี้ มีคุณสมบัติอย่างนี้ เข้าไปในดวงที่ ๒ วิริยะ มีรสชาติอย่างนี้ เป็นอย่างนี้ จนครบ ๔ ดวง ไม่มีดวงที่ ๕ ,๖,๗ นี่คือ จำแนกธรรม ไม่อย่างนั้นจะเรียกจำแนกธรรมได้อย่างไร

ไม่มีนักคิดคนใดในโลกคิดเรื่องราวเหล่านี้ได้ คิดไม่ออกคิดแล้วกะโหลกบานสติเฟื่อง แต่นักคิดทั้งหลายมักจะคิดว่า พระองค์ทรงเป็นนักคิดคนหนึ่งที่คิดขึ้นมาเป็นข้อ ๆ แต่ความจริงแล้วความรู้นี้ไม่ได้เกิดจากการคิด แต่เป็นความรู้ที่เกิดจากการเห็น พระองค์ไปเห็น พอเห็นแจ้งก็รู้แจ้งในทันทีว่ามีลักษณะเป็นอย่างนี้ ๆ แล้วก็เห็นเป็นเรื่องราวว่า ใครที่รู้สูตรนี้ ประสบความสำเร็จอย่างไรทั้งทางโลกและทางธรรม พระองค์เห็นภาพเป็นเรื่องราว เพราะฉะนั้นทรงเป็นผู้จำแนกธรรมทั้งหลายให้เห็นชัด และนำมาเปิดเผยมาเล่าให้ฟัง ทำให้สาวกได้รู้เห็นและรับปฏิบัติสืบต่อ ๆ กันมา

ทรงประกาศพรหมจรรย์ คือแบบแห่งการประพฤติอันประเสริฐ บริสุทธิ์ บริบูรณ์ ไพเราะทั้งเบื้องต้น ท่ามกลาง และในที่สุด คือข้อวัตรปฏิบัติในการที่จะป็นผู้บริสุทธิ์ กาย วาจา ใจ ทำอย่างไร จุลศีลเป็นอย่างไร มัชชิมศีลเป็นอย่างไร มหาศีลเป็นอย่างไร หรืออธิศีลเป็นอย่างไร

ทรงมีพระมหากรุณาธิคุณอันยิ่งใหญ่ที่จะรื้อสัตว์ขนสัตว์ให้พ้นจากทุกข์ภัยในวัฏสงสาร

ทรงยังสรรพสัตว์ทั้งหลายให้ดำรงอยู่ในอริยภูมิอันประเสริฐ คือสอนให้ทุกคนเข้าถึงอริยภูมิ ภูมิแห่งพระสัมมาสัมพุทธเจ้า

ทรงเป็นที่พึ่งอันเกษมอย่างสูงสุดของสรรพสัตว์ทั้งหลาย เป็นที่พึ่งคือทรงแนะนำสั่งสอน และนำคือทรงทำให้ดู และก็ยังเป็นแหล่งแห่งบุญที่พึ่งต่อสรรพสัตว์ทั้งหลาย และแม้พระองค์ดับขันธปรินิพพานไปแล้วก็ยังเป็นที่พึ่ง แค่ระลึกนึกถึงพระองค์ท่านด้วยพุทธานุสติก็ปิดประตูอบายภูมิ เปิดประตูสวรรค์

ทรงขับไล่อวิชชา คือความไม่รู้ ให้ออกไปจากขันธสันดานของสรรพสัตว์ทั้งหลาย คือเมื่อ มวลมนุษย์ชาติได้ปฏิบัติตามคำสั่งสอนของพระองค์ก็จะขับความไม่รู้ที่อยู่ในใจของมวลมนุษยชาติให้หมดสิ้นไป เปลี่ยนมาเป็นความรู้แทน

ทรงเป็นผู้รู้เรื่องราวความเป็นจริงของโลกและชีวิตอย่างแจ้มแจ้งแทงตลอด ถึงแม้จะเสด็จดับขันธปรินิพพานนานมาได้ ๒๕๔๗ ปี แล้วก็ตาม ถึงกระนั้นพระพุทธคุณอันไม่มีประมาณ ก็ไม่ได้เลือนหายไปจากใจของเราชาวพุทธบริษัท ๔ เลย เพราะฉะนั้นถึงเวลาแล้วที่พุทธบริษัท ๔ ทั้งหลาย จะต้องหันกลับมาศึกษาพุทธประวัติอย่างจริงจัง จะได้มีจิตเลื่อมใสในพระองค์ในฐานะที่ทรงเป็นพระบรมครู ตั้งใจศึกษาฝึกฝนและปฏิบัติ แล้วก็จะได้มาเป็นพยานในการตรัสรู้ธรรมของพระองค์ เป็นแบบอย่างในการสร้างบารมีติดตามพระพุทธองค์ไปสู่พระนิพพาน อันเป็นเป้าหมายสูงสุดในการเกิดมาเป็นมนุษย์

คุณครูไม่ใหญ่

วันจันทร์ที่ ๕ เมษายน พ.ศ. ๒๕๔๗

3 Comments